Merhaba

Daha önceki yazımız da Windows Server 2012 DHCP Failover yapılandırılması, Windows Server 2012 R2 DHCP Failover Yapılandırması, Windows Server 2016 DHCP Failover Yapılandırması, Windows Server 2019 DHCP Server Failover Kurulumu 1 ve Windows Server 2019 DHCP Server Failover Kurulumu 2 sizlerle paylaşmıştık.

Bu yazımız da Windows Server 2022 üzerinde Dynamic Host Configuration Protocol ( DHCP ) Server Failover yapılandırmasını anlatıyor olacağız.

Windows Server 2012 ile birlikte gelen DHCP Server Failover özelliği ortamımız da DHCP Server’in kesintisiz bir şekilde hizmet vermesine olanak sağlamaktadır. DHCP Server sahip olduğu görev nedeniyle Network yapısı içinde kritik sunucu rollerinden biridir. Bu nedenle ortamımız da bulunan DHCP Server rolünün herhangi bir şekilde devre dışı kalması ya da hizmet verememesi durumunda Network yapısı içinde bulunan Clientlerimiz, Mobil cihazlarımız ya da Network cihazlarımız TCP/IP konfigürasyonunun dağıtılmamasında dolayı Network yapımız içinde bulunan bütün cihazlarımızın haberleşmesi olumsuz etkilenecektir. Böyle bir riske karşı Windows Server 2012 ile gelen ve yeni bir özellik olan DHCP Server Failover yapılandırması ile bu sorunların yaşanmasını engellemiş oluruz.

DHCP Server Failover yapılandırması iki şekilde çalışabilmektedir. Birinci DHCP Server Sunucusu ile İkinci DHCP Server sunucusunu Load balance ( Yük Dengelemesi ) ile Aktif-Aktif ya da ikinci DHCP Server Sunucusunu tamamen Hot-standby yani yedekte bekleterek Aktif-Pasif olarak yapılandırabiliriz.

Dynamic Host Configuration Protocol ( DHCP ) Nedir

DHCP, IP adreslerini ve ağda kullanılan diğer yapılandırma detaylarını merkezi olarak yönetebilmek için tasarlanmış bir IP standardıdır. Microsoft Windows Server sunucu ailesinin herhangi bir üyesi DHCP sunucusu olarak yapılandırılabilir ve ağdaki DHCP etkin bilgisayarlara DHCP hizmeti sunabilir. DHCP istemci-sunucu modeline dayanan bir protokoldür. Ağ yöneticisi, istemcilere sağlaması için TCP/IP yapılandırma bilgilerini kendi veritabanında saklayan bir veya birden çok DHCP sunucusu kurar. Bu veritabanı aşağıdaki bilgileri içerir:

• Ağdaki tüm bilgisayarlar için geçerli yapılandırma parametreleri.
• İstemcilere atanmak üzere bir havuzda saklanan geçerli IP adresleri, ayrıca el ile atamak için ayrılmış adresler.
• Sunucu tarafından sunulan kira süresi. Kira, atanan IP adresinin kullanılabileceği süreyi tanımlar.
• Ağda bir DHCP sunucusu kurulu ve yapılandırılmışsa, IP adres ataması otomatikleştirilmiş olan istemcilerin TCP/IP yapılandırmaları ağa her bağlandıklarında dinamik olarak gerçekleşecektir.

Dynamic Host Configuration Protocol ( DHCP ) Kullanım alanı

Aynı ağdaki bilgisayarların birbirinden farklı IP adreslerine sahip olmaları gerekmektedir. Bir bilgisayarın IP adresi ve Alt Ağ Maskesi hem o bilgisayarın bulunduğu alt ağı hem de o alt ağdaki kendine özgü adresini belirler. DHCP sunucusunun görevi ise bu ağ ortamında bilgisayarların IP adres yapılandırmasını kolaylaştırmak ve yönetimini merkezileştirmek için kullanabiliriz.
DHCP’nin etkin olduğu ağlarda bilgisayarlar IP adreslerini DHCP sunucusunun IP adres veritabanından edinirler. DHCP’nin etkin olmadığı bir ağda ise her bir bilgisayarın ağ yapılandırması ancak manuel olarak gerçekleştirilebilir. Ufak çaplı bir ağ ortamında bu çok karmaşık bir iş gibi görünmese de büyük çaplı ağlarda zahmetli ve yorucu bir iştir. Manüel yapılandırılmış bir ağda IP adreslerinin yönetimi zorlaşacaktır ve bu ağ ortamında çakışmalar da gerçekleşebilir. DHCP kullanmamanın sebep olacağı bir diğer sorun ise bilgisayarların farklı alt ağlara taşınması durumunda IP adreslerinin tek tek yeniden yapılandırılması gereğidir. Bir bilgisayar farklı bir alt ağa geçtiğinde, yeni ağdaki bilgisayarlarla iletişime geçebilmesi için, IP adresi ve alt ağ maskesi değiştirilmesi gerekir. Bu işlemin sayıca fazla miktarda bilgisayar için gerçekleştirilmesi ise iyice yorucu ve zor bir iş olacaktır, ve yine adresler manüel olarak yapılandırıldığından yanlışlıklar da ortaya çıkacaktır.
Bu noktada DHCP, stabil ve güvenilir bir ağ ortamı oluşturmak için büyük avantajlar sunmaktadır. İster küçük çaplı olsun ister büyük, ister durağan isterse de çok sık değişen bir ağ yapısı olsun, ortama eklenecek bir DHCP sunucusu yönetimi büyük ölçüde kolaylaştıracaktır. Mesela ortamda sık yer değiştiren bilgisayarlar var ise ( laptop veya daha başka gezici bilgisayarlar), DHCP’deki kira süresinin kısaltılması sayesinde istemci daha kısa zaman aralıklarında yeni IP adresini isteyecektir.

Kurulum ve yapılandırmaya geçmeden önce ortamımızla ilgili kısa bir bilgi aktarmak istiyorum.

Birinci sunucumuz Windows Server 2022 Datacenter işletim sistemine sahip W22DC isimli ve  IP Address ( IP Adresi ) 192.168.1.200 olarak yapılandırılmış ve üzerinde Active Directory Domain Services yapılandırılarak bakicubuk.local isimli bir Active Directory Domain yapısının kurulumunu yaparak ortamımız da Primary Domain Controller olarak görev yapmaktadır. Ayrıca bu sunumuzu ortamımız da Birinci DHCP Server Sunucusu olarak görev yapacaktır.

İkinci sunucumuz Windows Server 2022 Datacenter işletim sistemine sahip W22ADC isimli ve IP Address ( IP Adresi )  192.168.1.202 olarak yapılandırarak ve üzerinde Additional Domain Controller yapılandırılmıştır. Bu sunucumuz İkinci DHCP Server sunucusu olarak görev yapacaktır.

W22DC ismindeki sunumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu başlatıyoruz.

DHCP Server olarak yapılandıracağımız sunucumuz üzerindeki gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra Server Manager konsolunu açıyoruz.

Dashboard ekranın da Add roles and Features tıklıyoruz. Dilerseniz sağ üst köşedeki Manage menüsün den Add Roles and Features ile Rol ekleme sihirbazını açabiliriz.

Before you begin ekranı geliyor karşımıza DHCP Server rolünün kurulumu ve yapılandırması için Next diyerek devam ediyoruz.

Select Installation Type ekranın da

Role-based or feature-based insallation : Roles ( Roller ) ve Features ( Özellikler ) kurulumu yaparak yapılandırdığımız seçenektir. Windows Server 2022 üzerinde bulunan ve ihtiyacımız olan Roles ( Rol ) ve Features ( Özellikler ) bu seçenek ile kurulumu yaparak yapılandırabilirsiniz.

Remote Desktop Services installation : Eski adıyla Terminal Service ( TS ) olarak bilinen ve Windows Server 2008 ile birlikte Remote Desktop Session Host ( RDHS ) olarak adlandırdığımız Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulumunu yaparak. Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün yapılandırmasını Standart ve Hızlı seçenekleri ile yapabilirsiniz.

Select Installation Type ekranın da biz DHCP Server rolünün kurulumu yaparak yapılandıracağımız için Role-based or features-based Installation seçeneği ile Next diyerek devam ediyoruz.

Select destination server ekranın da kurulumu hangi sunucu üzerinde yapılacak ise o sunucuyu seçmemiz gerekiyor. Biz W22DC isimli sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünü kurulumunu yaparak DHCP Server Failover yapılandıracağımız için bu sunucumuzu seçiyoruz ve Next diyerek yapılandırmaya devam ediyoruz.

Select server roles ekranın da sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu yaparak DHCP Server Failover yapılandıracağımız için DHCP Server rolünü işaretliyoruz.

DHCP Server rolünü seçtiğimiz de Add Roles and Features Wizard ekranı geliyor karşımıza DHCP Server rolü ile birlikte diğer Features ( Özellik )larımız olan Remote Administration Tools altında bulunan Role Administration Tools altında bulunan DHCP Server Tools Features ( Özellik ) kurulmasını gerektiğini belirtiyor.

DHCP Server rolünü kurulumu ve yapılandırmasına devam etmek için Add Features diyerek Remote Administration Tools altında bulunan Role Administration Tools altında bulunan DHCP Server Tools Features ( Özellik ) kurulması sağlıyoruz.

Select server roles ekranın da sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumu için hazır Next diyerek devam ediyoruz.

Select features ekranın da sunucumuz üzerinde kurabileceğimiz Features ( Özellikler ) görüyoruz. DHCP Server rolü ile birlikte diğer Features ( Özellikler ) olan Remote Administration Tools altında bulunan Role Administration Tools altında bulunan DHCP Server Tools Features ( Özellik ) kurulması için izin vermiştik. Bu nedenle Select features ekranın da herhangi bir Features ( Özellikler ) seçmeyeceğiz. DHCP Server Failover yapılandırması için Failover Clustering özelliğini kurmaya gerek yoktur. DHCP Server Failover yapılandırmasını DHCP Server üzerinde yapılandırılmaktadır. DHCP Server kurulumu için herhangi bir Features ( Özellikler ) gerekli olmadığı için bu ekran da herhangi bir şeçim yapmıyoruz.

Select features ekranın da herhangi bir şey seçmeden Next diyerek devam ediyoruz.

DHCP Server ile ilgili özet bilgi ekranına göz atıp, DHCP Server kurulumunu Next diyerek başlatıyoruz.

Confirm installation selections ekranın da DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandıktan sonra sunucumuzun otomatik olarak Restart etmek istersek Restart the destination server automatically if required seçeneğini işaretlememiz gerekiyor. Biz DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandıktan sonra sunucumuzun otomatik olarak Restart olması için Restart the destination server automatically if required seçeneğini işaretliyoruz.

Confirm installation selections ekranın da Restart the destination server automatically if required seçeneğini işaretlediğimiz de DHCP Server rolünün kurulumu tamamladıktan sonra eğer gerek duyarsa sunucumuzu otomatik olarak Restart edeceği bilgisini veriyor bizlere Yes diyerek onay veriyoruz.

Confirm installation selections ekranın da Install diyerek DHCP Server rolünün ve Remote Administration Tools altında bulunan Role Administration Tools altında bulunan DHCP Server Tools Features ( Özellik ) kurulumunu başlatıyoruz.

Installation progress ekranın da DHCP Server rolünün ve Remote Administration Tools altında bulunan Role Administration Tools altında bulunan DHCP Server Tools Features ( Özellik ) kurulumu başladığını görüyoruz.

Installation progress ekranın da DHCP Server rolünün kurulumu başarılı bir şekilde tamamlandı. Complete DHCP configuration diyerek DHCP Server kullanıcı yapılandırmasını yapılması gerekmektedir.

Server Manager konsolu üzerinde Dashboard ekranın da sağ üst kısımda gelen bayrak simgesine tıklayınca açılan Task detayların da Post-deployment Configuration ilişkin bir hata alabilirsiniz buradan da Complete DHCP configuration diyerek gerekli işlemi yapabilirsiniz.

Installation progress ekranın da DHCP Server rolünün kurulumu başarılı bir şekilde tamamlandıktan sonra Complete DHCP configuration diyerek DHCP Server kullanıcı yapılandırmasını başlatıyoruz.

DHCP Post-Install configuration Wizard ekranı geliyor karşımıza.

Description ekranın da DHCP Server yapılandırması için gerekli olan kullanıcı ayarlarını yapılandırmak için Next diyerek devam ediyoruz.

Authorization ekranın da DHCP Server yapılandırmasını

Use the following user’s credentials seçeneği ile Active Directory Domain yapısı ile çalışmasi için Administrator kullanıcı ile yapılandırabiliriz.

Use alternate credentials seçeneği ile farklı bir Active Directory Domain kullanıcı ile yapılandırabilirsiniz.

Skip AD authorization ile Active Directory Domain ile bağlantılı bir şekilde yapılandırmadan devam edebilirsiniz.

Authorization ekranın da Use the following user’s credentials seçeneğini seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Summary ekranın da gerekli yapılandırmanın tamamlandığını görüyoruz. Close diyerek DHCP Post-Install configuration wizard ekranını kapatıyoruz.

Server Manager konsolu üzerinde Dashboard ekranın da sağ üst kısımda gelen bayrak simgesine tıklayınca açılan Task detayların da Post-deployment Configuration ile ilgili durumu tamamlanmış olarak görüyoruz.

Installation progress ekranın da DHCP Server rolünün yapılandırmasını tamamladıktan sonra Close diyerek kapatıyoruz.

W22DC isimli sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumu tamamlandıktan sonra DHCP Server yapılandırması için Administrative Tools menüsü altında bulunan DHCP Server konsolunu açıyoruz.

DHCP Server konsolunu geliyor karşımıza.

DHCP Server konsolunda IPv4 sekmesi altında herhangi bir Scope yapılandırması olmadığını görüyoruz.

DHCP Server konsolunda IPv4 sekmesi üzerinde sağ tuş New Scope ya da Actions menüsü altından New Scope diyerek DHCP Server üzerinde bir Scope ( Havuz ) yapılandırmasına başlatıyoruz.

Welcome to the New Scope Wizard ekranını geliyor karşımızı Next diyerek yapılandırmaya geçiyoruz.

Scope Name ekranın da Name ( İsim ) bölümüne yapılandıracağımız Scope ( Havuz ) için bir isim belirlememiz gerekiyor. Biz bakicubuk olarak yapılandırıyoruz. Description bölümü zorunlu olmadığı için bu bölümü boş bırakabiliriz ya da buraya bir açıklama belirtebilirsiniz.

Scope Name ekranın da gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra Next diyerek yapılandırmaya devam ediyoruz.

IP Address Range ekranın da

Configuration settings for DHCP Server bölümün altında bulunan Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümlerini yapılandırmamız gerekiyor.

Configuration settings that propagate to DHCP Client bölümünde bulunan Length ( Uzunluk ) ve Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) yapılandırıyoruz. Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) yapılandırmasını yaptıktan sonra Length ( Uzunluk ) ve Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) otomatik olarak gelecektir.

IP Address Range ekranın da

Configuration settings for DHCP Server bölümü altında bulunan Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümlerini yapılandırdık.

Configuration settings that propagate to DHCP Client bölümünde Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) yapılandırdıktan sonra Length ( Uzunluk ) ve Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) otomatik olarak geldi.

IP Address Range ekranın da gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.

Add Exclusions and Delay ekranın da bir önceki IP Address Range ekranın da yapılandırmış olduğumuz Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) aralığında bulunan IP Adreslerinden DHCP Server tarafından dağıtılmasını istemediğimiz IP Adresi ya da IP Adresleri varsa bunların DHCP Server tarafından dağıtılmaması için bu ekranda yapılandırabilirsiniz.

Add Exclusions and Delay ekranın da DHCP Server tarafından dağıtılmasını istemediğimiz IP Adresleri varsa ise Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) ve End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) bölümüne yazarak Add diyerek bunların dağıtılmamasını sağlayabiliriz. DHCP Server tarafından tek bir tane IP Adresinin dağıtılmamasını istiyorsaniz bu IP Adresini hem Start IP Address ( Başlangıç IP Adresi ) hem de End IP Address ( Bitiş IP Adresi ) yazarak Add diyerek ekleyebiliriz.

Add Exclusions and Delay ekranın da gerekli yapılandırmayı tamamlayarak Next diyerek devam ediyoruz.

Lease Duration ekranın da DHCP Server tarafından dağıtılan TCP/IP konfigürasyonunun Network ortamımıza dahil olan cihazlara ne kadar süreyle kiralayacağını yapılandırıyoruz.

Lease Duration ekranın da Days bölümü 8 Day ( Gün ) default olarak gelmektedir.

Days bölümünde kaç gün Hours bölümünde kaç saat Minutes bölümünde kaç dakika kiralanacağını yapılandırabiliriz.

Lease Duration ekranın da default olarak gelen yapılandırma da herhangi bir değişiklik yapmadan Next diyerek yapılandıramaya devam ediyoruz.

Configure DHCP Options ekranın da DHCP Server IP Address ( IP Adresi ) ve Subnet Mask ( Alt Ağ Maskesi ) dışında Router ( Default Gateways ), DNS Servers ve WINS Server gibi konfigürasyon bilgilerinin DHCP Server tarafından dağıtılmasını sağlamak için Yes, I want to configure these options now seçeneği ile yapıladırabilirsiniz.

No, I will configure these options later seçeneği ile yapılandırmayı daha sonra yapabilirsiniz.

Router ( Default Gateways ), DNS Servers ve WINS Server gibi konfigürasyonunun yapılandırmak için Yes, I want to configure these options now seçeneği seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Router ( Default Gateways ) ekranın da Router ( Default Gateways ) yani Varsayilan Ağ Geçidi adresini yapılandırıyoruz burada ortamımız da bulunan Modem ya da Firewall gibi cihazımızın IP Address ( IP Adresi ) bilgisini yapılandırmamız gerekiyor.

Router ( Default Gateways ) ekranın da Modem ya da Firewall cihazımızın IP address bölümüne IP Address ( IP Adresi ) yazarak Add diyoruz.

Router ( Default Gateways ) ekranın da Modem ya da Firewall cihazımızın IP address bölümüne IP Address ( IP Adresi ) yapılandırdıktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.

Domain Name and DNS Servers ekranın da ortamımız da bulunan DNS Server bilgilerini yapılandırıyoruz.

Domain Name and DNS Servers ekranın da Parent domain bölümüne bakicubuk.local isimli bir Active Directory Domain yapısı otomatik olarak geliyor.

DHCP Server yapılandırmasını Active Directory Domain sunucumuz üzerinden yapılandırdığımız için Domain Name ve DNS Server bilgileri otomatik olarak geldiğini görüyoruz.

Eğer siz farklı bir sunucu üzerinde yapılandırıyorsaniz Server name bölününe yazarak ortamınızdaki DNS Server sunucunuzun ismini yazarak Resolve seçeneğine tıklayarak IP adresinin eklemek için bulmasını sağlayabilirsiniz.

Domain Name and DNS Servers ekranın da gerekli yapılandırmayı yaptıktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.

WINS Servers ekranın da ortamınızda kullanmış olduğunuz bir WINS Server varsa eğer Server Name (  Sunucu İsmi ) yazarak Resolve dedikten sonra Add diyerek ekleyebilirsiniz. Bizim ortamımızda herhangi bir WINS Server olmadığı için Next diyerek devam ediyoruz.

Active Scope ekranın da yapılandırmış olduğumuz Scope ( Havuz ) yapısının aktif olarak kullanılıp kullanılmayacağını soruyor bizlere yapılandırmış olduğumuz ayarlar aktif olarak kullanılması için Yes, I want to activate this scope now seçeneği ile hemen aktif olmasını sağlayabiliriz.

No, I will activate this scope later seçeneği ile daha sonra aktif olmasını sağlayabiliriz.

Active Scope ekranın da yapılandırmış olduğumuz Scope ( Havuz ) yapısının aktif olması için Yes, I want to activate this scope now seçeneği seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.

Completing the New Scope Wizard ekranın da Finish diyerek New Scope yapılandırmasını sonlandırıyoruz.

DHCP Server konsolunda IPv4 sekmesi altında yapılandırmış olduğumuz Scope [192.168.1.0] bakicubuk isimli Scope ( Havuz ) yapılandırmasının geldiğini görüyoruz.

DHCP Server konsolunda IPv4 sekmesi altında yapılandırmış olduğumuz Scope [192.168.1.0] bakicubuk altında Address Pool üzerinde yapılandırmasını görüyoruz.

DHCP Server konsolunda IPv4 sekmesi altında yapılandırmış olduğumuz Scope [192.168.1.0] bakicubuk altında Scope Options üzerinde yapılandırmasını görüyoruz.

W22DC isimli sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu ve Scope ( Havuz ) yapılandırmasını tamamlıyoruz.

Bir sonraki yazımızda W22ADC isimli sunucumuz üzerinde DHCP Server rolünün kurulumunu gerçekleştireğiz ve sonra DHCP Failover yapılardırmasını anlatıyor olacağız.

 

Başka bir yazımızda görüşmek dileğiyle…