Merhaba
Bu yazımız da Windows Server 2008 R2 ile birlikte Remote Desktop Session Host ( RDHS ) adıyla anılmaya başlayan eski Windows Server 2003 adıyla Terminal Server ( TS ) rolünün Windows Server 2022 üzerinde kurulumu ve yapılandırmasını anlatıyor olacağız.
Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucusu kullanıcıların şirket ortamındaki Windows tabanlı programlara Microsoft Office uygulamalarına ( Word, Excel, Powerpoint, Outlook gibi ) ya da şirketiniz ortamında kullanılan Exe bazlı çalışan uygulamalara ( Logo Tiger, Bordro Plus, Eta, Netsis, Mikro, Nebim gibi ) kullanmaları için bağlantı sağlamış olduğumuz önemli rollerden biridir.
Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucusu sahip olduğu kaynaklar ve kullanıcılarımızın sunucu üzerinde kullanacağı Windows tabanlı programlar, Office Uygulamaları ve diğer uygulamalara bağlı olarak ortamınızda bir adet Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucusu 100 – 150 kullanıcıya hizmet verebileceği öngörülmektedir. Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün barındıracak olan sunucu ortamınızda Virtual Machine ( Sanal Makine ) olarakta hizmet verebildiği gibi Physical Machine ( Fiziksel Makine ) olarakta hizmet verebilmektedir.
Windows Server 2012 öncesinde bulunan bütün Remote Desktop Services ( Uzakmasaüstü Servisleri ) Active Directory Domain üyesi olmadan yani WORKGROUP ortam üzerinde kurulumu yapılarak yapılandırılabilmekteydik. Windows Server 2012 ile birlikte Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuz Active Directory Domain üyesi durumunda değilse ve Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünü kurulumunu Role-based or Features-based Installation seçeneği ile gerçekleştirseniz bile Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulum işlemi tamamlandıktan sonra yapılandırma işlemleri için sunucumuzun Active Directory Domain üye olarak işlem yapmamız gerektiği uyarısı alacaksınız.
Remote Desktop Services installation seçeneği ile Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulum işlemini yapmak istediğinizde de aşağıdaki gibi bir uyarı alacaksınız.
Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan servislerden aşağıdaki gibidir.
- RD Session Host
- RD Connection Broker
- RD Web Access
- RD Gateway
- RD Licensing
- RD Virtualization Host
Remote Desktop Session Host : User ( Kullanıcı ) sunucu üzerine Remote Desktop Connection aracılığı ile bağlandıkları servistir. Remote Desktop Session Host servisi ortamınızda bulunan Remote Desktop Session Host ( RDHS ) üzerinde de yapılandırabiliriz ya da ortamınızda Virtual Machine ( Sanal Makine ) olarak hizmet verebildiği gibi Physical Machine ( Fiziksel Makine ) sunucunuz üzerinde de yapılandırılabilirsiniz.
Remote Desktop Connection Broker : Remote Desktop Connection Broker servisi kullanılan Remote Desktop Services ( RDS ) için gerekli olan bağlantıları oluşturan, Session ( Oturum ) kopmuş yani Disconnected olmuş User ( Kullanıcı ) aynı Remote Desktop Session Host’a bağlanmasını sağlayan servistir.
Remote Desktop Web Access : Remote Desktop Web Access servisi ile Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuz üzerinde kurulu olan Windows tabanlı programlara Microsoft Office uygulamalarına ( Word, Excel, Powerpoint, Outlook gibi ) ya da şirketiniz ortamında kullanılan Exe bazlı çalışan uygulamalara ( Logo Tiger, Bordro Plus, Eta, Netsis, Mikro, Nebim gibi ) bir Web Browser üzerinden erişim sağlamanızı olarak tanımaktadır.
Remote Desktop Gateway : Remote Desktop Gateway servisi network yapınızda bulunan Remote Desktop Services ( RDS ) trafiğini https protokolü üzerinden sağlayan bir web servisidir. Remote Desktop Gateway servisi amacı aslında 3389 portuna gelen trafik için Firewall ( Güvenlik Duvarı ) üzerinde bu portu açmak ya da Firewall Rules ( Güvenlik Duvarı Kuralları ) ile filtrelemek yerine, 443 SSL portunu izin vererek trafiğin şifrelenip, güvenli bir şekilde yapılmasını sağlayabilirsiniz. Remote Desktop Web Access servisinin bulunduğu sunucunuz ile aynı sunucuzu üzerinde yapılandırılabilir. Remote Desktop Web Access ve Remote Desktop Gateway servislerinin ikisi de Web Server ( IIS ) üzerinde yapılandırıldığı için aynı sunucu üzerinde yapılandırılması kaynakları doğru kullanmak adına doğru bir seçim olacaktır.
Remote Desktop Virtual Host : Remote Desktop Virtualization Host servisi Microsoft Hyper-V Virtual teknolojisinin gelişmesi ve ortamlardaki farklı ihtiyaclarin ortaya çıkması nedeniyle Virtual Desktop Infrastructure ( VDI ) ( Sanal Masaüstü Altyapısı ) servisi ile masaüstü sanallaştırması yapılandırabilir ve yönetebilirsiniz. Masaüstü sanallaştırma farklı ihtiyaçların ortaya çıkması nedeniyle sanal bir masaüstünüz olduğunu Local Netwrok ya da WAN Network yapınız üzerinden yani her yerden erişebildiğiniz bir yapıdır.
Remote Desktop Licensing : Remote Desktop Licensing servisi, Windows Server 2008 R2 öncesinde Terminal Services Licensing servisi olarak bilinmekteydi. Remote Desktop servisi daha önce sunucu işletim sistemlerinde olduğu gibi Windows Server 2022 Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar ) için Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansına ihtiyac duymaktadır.
Windows Server sunucu işletim sistemi içinde bulunan bir çok Roles ( Roller ) ve Features ( Özellikler ) ücretsiz olarak hizmet vermektedir. Ancak Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar) için Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansı satın almamızı isteyen rollerin başında gelmektedir.
Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolü ve öncesi sunucu işletim sistemlerindeki Terminal Services ( TS ) kurulumu ve yapılandırılması yapıldığı günden itibaren satın almış olduğumuz erişim lisanslarını yapılandırılana kadar 120 gün ( Demo ) ücretsiz olarak bütün özellikleri ile kullanılabilir. Windows Server 2012, Windows Server 2012 R2, Windows Server 2016, Windows Server 2019 ve Windows Server 2022 üzerinde bu süre 120 gün olarak kullanılabilmektedir. Ancak bu süre dolduğunda User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar ) Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı sağlayamacaklardır.
Remote Desktop Licensing sunucu rolünü Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucusu üzerinde yapılandırabilirsiniz. Remote Desktop Licensing sunucusu ortamınız da Virtual Machine ( Sanal Makine ) olarak hizmet verebildiği gibi Physical Machine ( Fiziksel Makine ) sunucunuz üzerinde de yapılandırabilirsiniz. Remote Desktop Licensing rolü kullanacağı kaynaklar çok az olduğu için kurulumu ve yapılandırılmış olduğu sunucu üzerinde performans kaybına neden olmayacaktır.
Remote Desktop Licensing servisi üzerinde iki tür CAL lisansı bulunmaktadır.
- RDS Per Device CALs
- RDS Per User CALs
| Per Device | Per User |
|---|---|
| RDS CAL lisansı her cihaza fiziksel olarak atanır | RDS CAL lisansı Active Directory üzerindeki bir User ( Kullanıcı ) atanır. |
| RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. | RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. |
| RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak izlenir. | RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak yani Worgroup olarak izlenemez |
| RDS CAL lisanslarının %20’sini iptal edebilirsiniz. | RDS CAL lisansı iptal edemezsiniz. |
| Geçici RDS CAL lisansı 52–89 gün boyunca geçerlidir. | Geçici RDS CAL lisansı mevcut değildir. |
| RDS CAL lisansı genelleştirilemez. | RDS CAL lisansı genelleştirilebilir. ( Remote Desktop Lisans sözleşmesi ihlal edilmiş olur ) |
User ( Kullanıcı ) ve ya Device ( Cihaz ) tarafından kullanılan RDS CAL lisansı, User ( Kullanıcı ) veya Device ( Cihaz ) bağlandığı Windows Server sürümüyle uyumlu olmalıdır. Windows Server’ın sonraki sürümlerine ( Windows Server 2022 ) erişmek için önceki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2019 ) kullanamazsınız, ancak Windows Server’ın önceki sürümlerinden ( Windows Server 2019 ) erişmek için sonraki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2022 ) kullanabilirsiniz.
Örneğin, bir Windows Server 2019 RD Session Host’a bağlanmak için bir RDS 2019 CAL lisansına ve ya daha yüksek bir RDS 2022 CAL lisansı gerekirken, Bir Windows Server 2016 RD Session Host’a bağlanmak için RDS 2016 CAL ve ya daha yüksek bir RDS 2019 CAL ve ya RDS 2022 CAL lisansı gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Session Host sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | RDS 2022 CAL | |
| 2008, 2008 R2 session host | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2012 session host | No | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2012 R2 session host | No | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2016 session host | No | No | Yes | Yes | Yes |
| 2019 session host | No | No | No | Yes | Yes |
RDS CAL lisansı’ınızı uyumlu bir RD Licensing sunucusuna yüklemeniz gerekir. Herhangi bir RD Licensing sunucusu, Remote Desktop Services üzerinde önceki tüm sürümlerin RDS CAL lisansı barındırırken, Remote Desktop Services üzerinde geçerli olan RDS CAL lisansı barındırabilir. Örneğin, bir Windows Server 2019 RD Licensing sunucusu Remote Desktop Services’nin önceki tüm sürümlerinin RDS CAL lisansı barındırabilirken, bir Windows Server 2012 R2 RD Licensing sunucusu yalnızca Windows Server 2012 R2’ye kadar RDS CAL lisansı barındırabilir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Licensing sunucusu sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | RDS 2022 CAL | |
| 2008, 2008 R2 license server | Yes | No | No | No | No |
| 2012 license server | Yes | Yes | No | No | No |
| 2012 R2 license server | Yes | Yes | No | No | No |
| 2016 license server | Yes | Yes | Yes | No | No |
| 2019 license server | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2019 license server | Yes | Yes | Yes | Yes | Yes |
Kurulum ve Yapılandırmaya geçmeden önce ortamınızla ilgili kısa bir bilgi aktarmak istiyorum.
Birinci sunucumuz Windows Server 2022 Datacenter işletim sistemine sahip W22DC isminde ve 192.168.1.200/24 olarak IP Adresi yapılandırılmıştır. Üzerinde Active Directory Domain Services yapılandırılarak bakicubuk.local isminde bir Active Directory Domain ortamı kurularak ortamımız da Primary Domain Controller olarak görev yapmaktadır.
İkinci sunucumuz Windows Server 2022 Datacenter işletim sistemine sahip W22RDHS1 isminde ve 192.168.1.202/24 olarak IP Adresi yapılandırılmıştır. Active Directory Domain ortamına dahil ederek Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulumu ve yapılandırmasını anlatıyor olacağız.
W22RDHS1 isimli sunucumuzu Active Directory Domain ortamına dahil ettik.
Sunucumuz üzerinde gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra Server Manager konsolunu açıyoruz. Dashboard ekranın da Add roles and Features tıklıyoruz. Dilerseniz sağ üst köşedeki Manage menüsünden Add Roles and Features ile rol ekleme sihirbazını açabiliriz.
Before you begin ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) Roles ( Rol ) kurulumu ve yapılandırması için Next diyerek devam ediyoruz.
Select Installation Type ekranın da
Role-based or feature-based insallation : Roles ( Roller ) ve Features ( Özellikler ) kurulumu yaparak yapılandırdığımız seçenektir. Windows Server 2022 üzerinde bulunan ve ihtiyacımız olan Roles ( Rol ) ve Features ( Özellikler ) bu seçenek ile kurulumu yaparak yapılandırabilirsiniz.
Remote Desktop Services installation : Eski adıyla Terminal Service ( TS ) olarak bilinen ve Windows Server 2008 ile birlikte Remote Desktop Session Host ( RDHS ) olarak adlandırdığımız Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulumunu yaparak. Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün yapılandırmasını Standart ve Hızlı seçenekleri ile yapabilirsiniz.
Select Installation type ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünü diğer Windows Server 2012 R2 rolleri gibi Role-bese or feature-based installation seçeneği ile kurulumu yapabilirizsiniz. Ancak Role-bese or feature-based installation seçeneği ile kurulum yapıldıktan sonra Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumundan sonra bazı yapılandırma işlemlerini yapmamız biraz daha fazla zaman harcamamıza ve detaylı bazı yapılandırma adımları ile uğraşmanız gerekecektir. Microsoft tarafından önerilen Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu Remote Desktop Services installation seçeneğiyle kurulmasıdır.
Select Installation type ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu ve yapılandırmasını yapacağımız için Remote Desktop Services installation seçeneğini seçerek Next diyerek devam ediyoruz.
Select deployment type ekranın da bir önceki Select installation type ekranın da olduğu gibi Windows Server 2012 ile birlikte gelen ve Windows Server 2022 ile birlikte devam eden yeni ekranlardan biridir. Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulum ihtiyaçlarına Standart Deployment ya da Quick Start seçeneklerinden biri ile Remote Desktop Services ( RDS ) rolünü kurulumunu yaparak yapılandırabilirsiniz.
Windows Server 2016 üzerinde Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu ve yapılandırması yaparken MultiPoint Services seçeneği karşımıza çıkıyordu. Yani eş zamanlı olarak bir çok kullanıcının aynı bilgisayarı kullanmasını sağlabiliyorduk. Bu şekilde kullanıcılarda sadece Monitör, Mouse ve Klavye ile hepsi MultiPoint Server’a bağlanarak sanki kendi bilgisayarlarıymıs gibi işlem yapabiliyordu. Ancak Windows Server 2019 sonrasın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu ve yapılandırmasını yaparken MultiPoint Services seçeneğinin artık gelmediğini görüyoruz. Bu MultiPoint Services seçeneği Feautures ( Özellik ) bölümünde ayrıca kurulumu ve yapılandırılması yapılmaktadır.
Select deployment type ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün temel kurulumunu ve yapılandırmasını gerçekleştirmek ve sunucumuza Remote Desktop ( Uzak Masaüstü ) erişimi sağlamak için Quick Start seçeneğini seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.
Select deployment scenario ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumunu ortamımız da hangi ihtiyacımız için yapılandırdığımız ekrandır.
- Virtual machine based desktop deployment : Bu seçenek ile sunucumuzu Desktop sanallaştırma ( VDI ) olarak yapılandırabiliriz.
- Session-based desktop deployment : Bu seçenek ile sunucumuzu Session ( Oturum ) sanallaştırma olarak yapılandırabiliriz.
Select deployment scenario ekranın da Session-based desktop deployment seçeneği ile Session ( Oturum ) sanallaştırması yapılandıracağımız için Session-based desktop deployment seçeneğini seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.
Select a server ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin hangi sunucu üzerinde kurularak yapılandıracağımızı seçiyoruz. Bizim ortamımız da sadece W22RDHS1 isimli sunucumuz olduğu için direkt olarak geldi Next diyerek devam ediyoruz.
Confirmation selections ekranın da Quick Start seçeneği ile yapılandırdığımız için Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin bu sunucumuz üzerinde kurulacağı bilgisini görüyoruz.
Confirmation selections ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin kurulumu ve yapılandırması sırasında ya da sonrasında sunucumuzun yeniden başlatılması için Restart the Destination server automatically if required seçeneğini işaretliyoruz ve Deploy diyerek Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumunu başlatıyoruz.
View progress ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin kurulum ve yapılandırmasının başladığını görüyoruz.
View progress ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolü kurulumu sırasında sunucunuz yeniden başlayabilir. Ancak sunucunuz yeniden başlatıktan sonra RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin kurulumun devam edecektir.
View progress ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin kurulum ve yapılandırmasının başarılı bir şekilde tamamlandığını görüyoruz.
View progress ekranın da Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerinin kurulum ve yapılandıramasının başarılı bir şekilde tamamlandı.
Connect ro RD Web Access bölümünde RD Web Access servisinin bağlantı adresini görüyoruz.
Close diyerek Add Roles and Features Wizard ekranını kapatıyoruz.
Server Manager konsolunu açıyoruz. Dashboard ekranın da Remote Desktop Services rolünün geldiğini görüyoruz.
Dashboard ekranın da Remote Desktop Services menüsü açtığımızda Remote Desktop Services ( RDS ) rolü içinde bulunan RD Connection Broker, RD Web Access ve RD Session Host servislerini görüyoruz.
Başka bir yazımızda görüşmek dileğiyle…