Merhaba
Daha önceki yazımızda Windows Server 2019 Remote Desktop Services Kurulumu paylaşmıştık. Bu yazımızda Windows Server 2019 Remote Desktop Licensing servisini Open License seçeneği ile yapılandırmasını anlatıyor olacağız.
Windows Server 2008 R2 öncesi Terminal Services Licensing servisi olarak bilinen bu servis Windows Server 2008 R2 ile birlikte Remote Desktop Licensing olarak adlandırılmaya başlanmıştır. Remote Desktop Servisi daha önceden olduğu gibi Remote Desktop Session Host sunucularına bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve ya Computer ( Bilgisayar ) için RDS CALs ( Remote Desktop Servisi Client Access Licenses ) istemektedir. Windows Server ürün ailesi içinde ücretsiz bir çok Roles ( Rol ) ve Feautures ( Özellik ) olmasına rağmen Remote Desktop Services ( RDS ) rolü üzerine bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar ) için Windows CAL haricinde Remote Desktop Servisi Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslaması isteyen servislerin başında gelmektedir. Bu özellik lisanslama açısından Rights Management Services ile benzerlik taşımaktadır. Remote Desktop Services ( RDS ) ve öncesindeki Terminal Servisinin kurulduğu günden itibaren, Remote Desktop Servisi Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansları yapılandırılmasına kadar belirli bir süre Demo ( Ücretsiz ) olarak tam özellikleri ile kullanılabilir durumdadır.
İlgili İşletim sistemleri için demo süreleri aşağıda belirtilmiştir. İlgili Windows Server sunucu işletim sistemlerine, Remote Desktop Session Host servisi ve daha önceki ismi olan Terminal Services rolü yüklendikten sonra ihtiyaç duyulan CAL’ lar yüklenmezse eğer, CAL’ lar yüklenene kadar hizmet dışı kalmaktadır.
| Windows Server 2019 | 120 days |
| Windows Server 2016 | 120 days |
| Windows Server 2012 R2 | 120 days |
| Windows Server 2012 | 120 days |
| Windows Server 2008 R2 | 120 days |
| Windows Server 2008 | 120 days |
| Windows Server 2003 R2 | 120 days |
| Windows Server 2003 | 120 days |
| Windows 2000 | 90 days |
Remote Desktop Services ( RDS ) haricinde, her bir Windows Server için yönetimsel işlemlerimizi uzaktan yönetmek için bizlere sağlanan iki adet yönetimsel erişim hakkı vardır. Bizler bütün Windows Server ürün ailesine, gerekli izinler sağlandıktan sonra Remote Desktop Services kurulumu ve yapılandırılması yapılmadan en fazla iki kullanıcı sınırı ile uzaktan yönetimsel işlemlerimizi gerçekleştirebiliriz. Remote Desktop Services ( RDS ) User ( Kullanıcı ) başına ( RDS Per User CALs ) ve Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) olmak üzere iki şekilde lisanslanmaktadır. Ihtiyaçlarımıza yönelik olarak doğru lisanslamayı yapabilmemiz için aşağıda basit bir örnek ile bu iki lisanslama arasında ki farkı anlatmaya çalıştım.
Remote Desktop Services ( RDS ) rolü Windows Server 2012 öncesindeki sunucu işletim sisteminde Active Directory Domain yapısı olan bir Network içinde Active Directory Domain yapısına üye bir sunucu olarak çalışabildiği gibi, Active Directory Domain yapısına sahip olmayan ortamlarda yani WORKGROUP ortamlarda Network içinde Local Server olarak hizmet verebilmekteydi. Ancak Windows Server 2012, Windows Server 2012 R2, Windows Server 2016 ve Windows Server 2019 ile birlikte ortamınızda Active Directory Domain ortamı olmadan Remote Desktop Services kurulumu yapsanız bile yapılandırma aşamasında sunucuzun Active Directory Domain yapısı içinde olmadığını bildiren bir hata ile karşılaşabilirsiniz.
Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünü kurulumunu Role-based or Features-based Installation seçeneği ile gerçekleştirseniz bile Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulum işleminin tamamlandıktan sonra yapılandırma işlemleri için sunucumuzun Domain üye olarak işlem yapmamız gerektiği uyarısı alacaksınız
Remote Desktop Services installation seçeneği ile Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolünün kurulum işlemini yapmak istediğinizde de aşağıdaki gibi bir uyarı alacaksınız.
Eğer ortamınızda bir Active Directory Domain yapısı varsa gereken lisanslama nasıl olmalıdır?
Ortamınızda bir Active Directory Domain Services ( ADDS ) kurulumu ve yapılandırılması yapılmış ve ortamınızdaki diğer Remote Desktop Services ( RDS ) rolüne sahip sunucumuz Active Directory Domain yapısının bir üyesi olarak hizmet vermektedir.
NOT : Ortamınızdaki Active Directory Domain Services ( ADDS ) kurulumu ve yapılandırılması yapılmış olan sunucu üzerinde Remote Desktop Services ( RDS ) kurulumun yapılması asla önerilmemektedir.
Yapınız içinde bulunan User ( Kullanıcı ) sayısının toplamı 50’ dir. 50 User ( Kullanıcı ) 20 tanesi diğer 30 User ( Kullanıcı ) artı olarak Remote Desktop Services ( RDS ) sunucumuzu kullanacaklardır. Bu ihtiyaç karşısında eğer Remote Desktop Session Host sunucumuzu, mevcut Active Directory Domain ortamının üyesi yaparsak 50 Adet Windows CAL’a artı olarak 20 adet Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansı alarak çözüme kavuşabilmekteyiz.
Aynı ortam içinde, farklı bir mimari geliştirdiğimizi düşünelim. Remote Desktop Session Host sunucumuz mevcut Active Directory Domain ortamının üyesi olmadığını ve Local Server olarak hizmet ettiğini varsayalım. Windows Server 2012 sonrasında Active Directory üyesi olmadan Remote Desktop Services ( RDS ) kurulumu yapılamadığını tekrar hatırlatmak isterim.
Bu senaryo 50 Adet Windows CAL ve 20 adet RD CAL’ la ilave olarak 20 Adet Windows CAL daha almamız gerekecektir. Bunun nedeni sahip olduğumuz mevcut Remote Desktop Session Host sunucumuz WORKGROUP olarak çalışmakta ve Remote Desktop Session Host sunucumuz üzerine bağlantı sağlayacak olan her bir User ( Kullanıcı ) için ayrı lisanslama yapmamız gerekmektedir. Maaliyetin haricinde bu şekilde kurgulanan bir yapıda her bir Remote Desktop User ( Uzakbağlantı Kullanıcı ) için Remote Desktop Session Host sunucumuz üzerinde ayrı ayrı User ( Kullanıcı ) açılacak ve erişim hakları verilecektir. Maaliyet haricinde operasyon açısından fazladan bir yük getirecektir.
Yukarıda ki örnekte anlayacağımız gibi Active Directory Domain ortamına sahip olan bir Remote Desktop Session Host sunucusu Active Directory Domain yapısına üye olarak çalışması bizlere operasyon ve maaliyet açısından büyük bir kolaylık sağlayacaktır.
Örneğimizi geliştirirsek. Mevcut Active Directory Domain üyesi olan bir Remote Desktop Session Host sunucumuz için farklı bir lisanslanmasını ele alalım. Bu örnekte User ( Kullanıcı ) başına ( RDS Per User CALs ) ve Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) arasında ki farktan bahsedeceğiz.
Remote Desktop Session Host sunucumuz yapımızda içinde 50 Adet Computer ( Bilgisyar ) var ve Remote Desktop Session Host sunucumuz yapı içinde 7*24 vardıya usulu ile çalışan bir şirket olduğunu varsaylım.
Yapınız içinde;
· 50 Computer ( Bilgisayar )
· 3 Vardıya
· 150 User ( Kullanıcı ) olduğunu düşünürsek
Nasıl bir lisanslama yapmamız gerekmektedir ? User ( Kullanıcı ) başına ( RDS Per User CALs ) lisanslama mı yoksa Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) lisanslamamı ?
Eğer yapınız içinde 50 User ( Kullanıcı ) ve tek vardıya olsaydı User ( Kullanıcı ) başına ( RDS Per User CALs ) ve ya Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) seçimi yapmamız önemli değildi ! Fakat vardıya usulu bir sistem varsa ve Remote Desktop Session Host Server üzerine bağlantı kuracak olan Computer ( Bilgisayar ) sayısı sabitse Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) lisanslama yapmamız maliyet açısından bizlere kar getirecek olup 100 adet Remote Desktop Lisansı avantajı sağlamış oluruz.
Remote Desktop Licensing : Remote Desktop Licensing servisi, Windows Server 2008 R2 öncesinde Terminal Services Licensing servisi olarak bilinmekteydi. Remote Desktop servisi daha önce sunucu işletim sistemlerinde olduğu gibi Windows Server 2016 Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar ) için Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansına ihtiyac duymaktadır.
Windows Server sunucu işletim sistemi içinde bulunan bir çok Roles ( Rol ) ve Features ( Özellik ) ücretsiz olarak hizmet vermektedir. Ancak Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı kuracak olan User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar) için Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansı satın almamızı isteyen rollerin başında gelmektedir.
Remote Desktop Session Host ( RDHS ) rolü ve öncesi sunucu işletim sistemlerindeki Terminal Services ( TS ) kurulumu ve yapılandırılması yapıldığı günden itibaren satın almış olduğumuz erişim lisanslarını yapılandırılana kadar 120 gün ( Demo ) ücretsiz olarak bütün özellikleri ile kullanılabilir. Windows Server 2012, Windows Server 2012 R2, Windows Server 2016 ve Windows Server 2019 üzerinde bu süre 120 gün olarak kullanılabilmektedir. Ancak bu süre dolduğunda User ( Kullanıcı ) ve Computer ( Bilgisayar ) Remote Desktop Session Host ( RDHS ) sunucumuza bağlantı sağlayamacaklardır.
Remote Desktop Licensing sunucu rolünü ortamınızda bulunan Remote Desktop Session Host ( RDHS ) üzerinde de yapılandırabiliriz ya da ortamınızda Virtual Machine ( Sanal Makine ) olarak hizmet verebildiği gibi Physical Machine ( Fiziksel Makine ) sunucunuz üzerinde de yapılandırabilirsiniz. Remote Desktop Licensing rolü kullanacağı kaynaklar çok az olduğu için kurulumu ve yapılandırılmış olduğu sunucu üzerinde performans kaybına neden olmayacaktır.
Remote Desktop Licensing servisi üzerinde iki tür CAL lisansı bulunmaktadır.
- RDS Per Device CALs
- RDS Per User CALs
| Per Device | Per User |
|---|---|
| RDS CAL lisansı her cihaza fiziksel olarak atanır | RDS CAL lisansı Active Directory üzerindeki bir User ( Kullanıcı ) atanır. |
| RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. | RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. |
| RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak izlenir. | RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak yani Worgroup olarak izlenemez |
| RDS CAL lisanslarının %20’sini iptal edebilirsiniz. | RDS CAL lisansı iptal edemezsiniz. |
| Geçici RDS CAL lisansı 52–89 gün boyunca geçerlidir. | Geçici RDS CAL lisansı mevcut değildir. |
| RDS CAL lisansı genelleştirilemez. | RDS CAL lisansı genelleştirilebilir. ( Remote Desktop Lisans sözleşmesi ihlal edilmiş olur ) |
User ( Kullanıcı ) ve ya Device ( Cihaz ) tarafından kullanılan RDS CAL lisansı, User ( Kullanıcı ) veya Device ( Cihaz ) bağlandığı Windows Server sürümüyle uyumlu olmalıdır. Windows Server’ın sonraki sürümlerine ( Windows Server 2019 ) erişmek için önceki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2016 ) kullanamazsınız, ancak Windows Server’ın önceki sürümlerinden ( Windows Server 2016 ) erişmek için sonraki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2019 ) kullanabilirsiniz.
Örneğin, bir Windows Server 2016 RD Session Host’a bağlanmak için bir RDS 2016 CAL lisansına ve ya daha yüksek bir RDS 2019 CAL lisansı gerekirken, Bir Windows Server 2012 R2 RD Session Host’a bağlanmak için RDS 2012 CAL ve ya daha yüksek bir RDS 2019 CAL ve ya RDS 2016 CAL lisansı gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Session Host sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | |
|---|---|---|---|---|
| 2008, 2008 R2 session host | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2012 session host | No | Yes | Yes | Yes |
| 2012 R2 session host | No | Yes | Yes | Yes |
| 2016 session host | No | No | Yes | Yes |
| 2019 session host | No | No | No | Yes |
RDS CAL lisansı’ınızı uyumlu bir RD Licensing sunucusuna yüklemeniz gerekir. Herhangi bir RD Licensing sunucusu, Remote Desktop Services üzerinde önceki tüm sürümlerin RDS CAL lisansı barındırırken, Remote Desktop Services üzerinde geçerli olan RDS CAL lisansı barındırabilir. Örneğin, bir Windows Server 2019 RD Licensing sunucusu Remote Desktop Services’nin önceki tüm sürümlerinin RDS CAL lisansı barındırabilirken, bir Windows Server 2012 R2 RD Licensing sunucusu yalnızca Windows Server 2012 R2’ye kadar RDS CAL lisansı barındırabilir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Licensing sunucusu sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | |
|---|---|---|---|---|
| 2008, 2008 R2 license server | Yes | No | No | No |
| 2012 license server | Yes | Yes | No | No |
| 2012 R2 license server | Yes | Yes | No | No |
| 2016 license server | Yes | Yes | Yes | No |
| 2019 license server | Yes | Yes | Yes | Yes |
Kurulum ve Yapılandırmaya geçmeden önce ortamınızla ilgili kısa bir bilgi aktarmak istiyorum.
Birinci Sunucum Windows Server 2019 Datacenter işletim sistemine sahip W19DC isminde ve 192.168.1.200/24 olarak IP Adresi yapılandırılmıştır. Üzerinde Active Directory Domain Services yapılandırılarak bakicubuk.local isminde bir Active Directory Domain ortamı kurularak ortamımızda Primary Domain Controller olarak görev yapmaktadır.
İkinci Sunucum Windows Server 2019 Datacenter işletim sistemine sahip W19RDHS isminde ve 192.168.1.202/24 olarak IP Adresi yapılandırılmıştır. Active Directory Domain ortamına dahil ederek Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu yapılmıştır. Remote Desktop Licensing ( RD Licensing ) servisini yapılandırmasını anlatıyor olacağız.
Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarını yapılandırmak için Administrator Tools => Remote Desktop Servicess => Remote Desktop Licensing Manager konsolunu açmamız gerekiyor. Ancak sunucumuz üzerinde Remote Desktop Licensing Manager konsulunun olmadığını görüyoruz.
RD Licensing Diagnoser ( Remote Desktop Licensing Diagnoser ) konsolunu üzerinde herhangi bir yapılandırmanın olmadığını görüyoruz.
W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde Remote Desktop Services ( RDS ) rolünün kurulumu yapılarak Remote Desktop Session Host ( RD Session Host ) ve Remote Desktop Licensing ( RD Licensing ) servisleri aynı sunucu üzerinde yapılandırılmış durumdadır. Remote Desktop Licensing Manager konsolunun sunucumuz üzerinde gelmesi için öncelikle bu sunucumuzu RD Licensing Server olarak yapılandırıyoruz.
Server Manager konsolunu açıyoruz. Remote Desktop Services ( RDS ) rolü altında bulunan RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) tıklıyoruz. RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) bölümünü kontrol ettiğiniz Yeşil ve + olarak yani yapılandırılmamış olarak görünmektedir.
Add RD Licensing Server ekranın da Server Pool altında bulunan W19RDHS isimli sunucumuzu RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) sunucumuz olarak seçiyoruz ve Selected bölümüne ekliyoruz. Eğer ortamınızda bulunan başka bir sunucuyu RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) sunucumuz olarak ekleyecekseniz Server Pool altında arayarak ekleyebilirsiniz.
W19RDHS isimli sunucumuzu RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) sunucusu olarak Selected bölümüne ekledikten sonra Next diyerek devam ediyoruz.
Confirm selections ekranın da Add diyerek W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde gerekli kurulum ve yapılandırmayı başlatıyoruz.
View prograss ekranın da W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde gerekli kurulumun yapıldığını görüyoruz.
View prograss ekranın da W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde gerekli yapılandırmanın yapıldığını görüyoruz.
View prograss ekranın da W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde gerekli kurulum ve yapılandırmanın başarılı bir şekilde tamamlandığını görüyoruz.
Server Manager konsolunu tekrar geri döndüğümüz Remote Desktop Services rolü altında bulunan RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) tıklıyoruz. RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) bölümünü kurulum ve yapılandırmadan sonra Gri olarak yani yapılandırılmış olarak görüyoruz.
Remote Desktop Services Client Access Licenses (RDS CALs ) lisansları yapılandırmak için Administrator Tools => Remote Desktop Servicess => Remote Desktop Licensing Manager konsolunu açıyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolu geliyor karşımıza.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunda All servers altında ortamımızda bulunan RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) servisin kurulu olduğu W19RDHS isimli sunucumuzu görüyoruz.Sunucumuzun ismine tıkladığımızda sunucumuzun şu anda aktif olmadığını görüyoruz.
RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) servisini aktif duruma getirmek için sağ tuş Activate Server tıklıyoruz. Sunucumuz aktif edilmediği için Install Licenses ( Lisans Yükleme ) bölümü aktif olarak görünmeyecektir.
Activate Server Wizard ekranın da Next diyerek devam ediyoruz.
Connection Method ekranın da sunucumuzu ne şekilde aktif edeceğimizi yapılandırmamız gerekiyor. Microsoft bizlere bu noktada opsiyonel seçenekler tanıyarak işlemlerimizin çıkmaza düşmesine olanak vermemektedir. Sunucumuzu aktif edebilmek için isteğe bağlı olarak internete bağlı olma durumumuza göre ayarları otomatik olarak algılamasını seçebilir, Web üzerinden manuel olarak işlemlerimizi seçebilir veya internet bağlantımızın olmadığı networklerde Telefon yardımı ile server’imizi aktif edebilmekteyiz.
Connection Method ekranın da Microsoft bizlere bu noktada opsiyonel seçenekler tanıyarak işlemlerimizin çıkmaza düşmesine olanak vermemektedir. Sunucumuzu aktif edebilmek için isteğe bağlı olarak internete bağlı olma durumumuza göre ayarları Automatic connection ( Otomatik Bağlantı ) olarak algılamasını seçebilirsiniz. Web Browser ( Internet Tarayıcısı ) üzerinden manuel olarak yapılandırabilirsiniz ya da Internet bağlantınızın olmadığı durumlarda Telephone ( Telefon ) yardımı Microsoft hattı ile sunucumuzu aktifleştirebilirsiniz.
Connection Method ekranın da Automatic connection ( Otomatik Bağlantı ) olarak seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.
Connection Method ekranın da Automatic connection ( Otomatik Bağlantı ) olarak seçip Next diyerek devam ettiğimizde sunucumuz üzerinde internet bağlantıları kontrol ediliyor ve Microsoft ‘un lisans sunucularına bağlantı kurmaya çalışılıyor.
Company Information ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarını satın aldığınızda belirlediğiniz yetkili bilgilerini istemektedir.
Company Information ekranın da gerekli bilgileri doldurup Next diyerek devam ediyoruz.
Company Information ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarını satın aldığınız firma bilgilerini istemektedir. Company Information ekranın da gerekli bilgileri doldurup Next diyerek devam ediyoruz.
Company Information ekranın da gerekli aktivasyonu kontrol ettiğini görüyoruz.
Completing the Server Wizard ekranın da sunucumuz aktif edildikten sonra istersek Start Install Licenses Wizard Now seçeneğinin işaretini kaldırmadan Next diyebiliriz veya lisansları sonradan eklemek üzere işareti kaldırarak devam edebiliriz.
Aslinda buraya kadar yaptığımız işlem sadece RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) servisini aktif edilmesi ve bu sunucumuzun ortamımızda RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) servisinin üzerinde çalışacağını ve hizmet vereceğini yapılandırmış olduk. Bundan sonraki adımda satın almış olduğumuz, Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarımızı sunucumuz üzerinde yapılandıracağız.
Completing the Server Wizard ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanlarımızı yapılandırmak üzere Start Install Licenses Wizard Now işaretini kaldırmadan Next diyerek devam ediyoruz ve lisanslarımızı yapılandırmak için Welcome to the Install Licenses Wizard ekranı başlatıyoruz.
Welcome to the Install Licenses Wizard ekranın da Next diyerek devam ediyoruz.
Welcome to the Install Licenses Wizard ekranın da satın aldığınız Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansları yapılandırmak için Microsoft Lisans sunucusuna bağlantıyı kontrol ettiğini görüyoruz.
License Program ekranın da satın aldığınız Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisans tipini License program bölümünde seçmemiz gerekiyor.
License Program ekranın da satın aldığınız ya da sahip olduğunuz Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisans tipini License program bölümünde seçiyoruz.
License Program ekranın da biz sahip olduğumuz Open License seçeneği ile sunucumuz üzerinde yapılandırcağımız License program bölümünü Open License olarak seçiyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.
License Program ekranın da Authorization number ve License number bölümlerine sahip olduğumuz lisans bilgileri giriyoruz ve Next diyerek devam ediyoruz.
Product Version and License Type ekranın da
- Product version bölümünde Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslar hangi Windows Server işletim sistemine sahipseniz onu seçmeniz gerekiyor.
- License Type bölümünde RDS Per Device CALs, RDS Per User CALs,VDI Suite Per Device subscription license olarak seçmeniz gerekmektedir.
- Quantity bölümünde sahip olduğunuz Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisans sayısını yazıyoruz.
Product Version and License Type ekranın da Product version bölümünde Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslar hangi Windows Server işletim sistemine sahipseniz onu seçmeniz gerekiyor.
User ( Kullanıcı ) ve ya Device ( Cihaz ) tarafından kullanılan RDS CAL lisansı, User ( Kullanıcı ) veya Device ( Cihaz ) bağlandığı Windows Server sürümüyle uyumlu olmalıdır. Windows Server’ın sonraki sürümlerine ( Windows Server 2019 ) erişmek için önceki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2016 ) kullanamazsınız, ancak Windows Server’ın önceki sürümlerinden ( Windows Server 2016 ) erişmek için sonraki RDS CAL lisansını ( Windows Server 2019 ) kullanabilirsiniz.
Örneğin, bir Windows Server 2016 RD Session Host’a bağlanmak için bir RDS 2016 CAL lisansına ve ya daha yüksek bir RDS 2019 CAL lisansı gerekirken, Bir Windows Server 2012 R2 RD Session Host’a bağlanmak için RDS 2012 CAL ve ya daha yüksek bir RDS 2019 CAL ve ya RDS 2016 CAL lisansı gerekmektedir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Session Host sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | |
|---|---|---|---|---|
| 2008, 2008 R2 session host | Yes | Yes | Yes | Yes |
| 2012 session host | No | Yes | Yes | Yes |
| 2012 R2 session host | No | Yes | Yes | Yes |
| 2016 session host | No | No | Yes | Yes |
| 2019 session host | No | No | No | Yes |
RDS CAL lisansı’ınızı uyumlu bir RD Licensing sunucusuna yüklemeniz gerekir. Herhangi bir RD Licensing sunucusu, Remote Desktop Services üzerinde önceki tüm sürümlerin RDS CAL lisansı barındırırken, Remote Desktop Services üzerinde geçerli olan RDS CAL lisansı barındırabilir. Örneğin, bir Windows Server 2019 RD Licensing sunucusu Remote Desktop Services’nin önceki tüm sürümlerinin RDS CAL lisansı barındırabilirken, bir Windows Server 2012 R2 RD Licensing sunucusu yalnızca Windows Server 2012 R2’ye kadar RDS CAL lisansı barındırabilir.
Aşağıdaki tabloda hangi RDS CAL ve RD Licensing sunucusu sürümlerinin birbiriyle uyumlu olduğu gösterilmektedir.
| RDS 2008 R2 and earlier CAL | RDS 2012 CAL | RDS 2016 CAL | RDS 2019 CAL | |
|---|---|---|---|---|
| 2008, 2008 R2 license server | Yes | No | No | No |
| 2012 license server | Yes | Yes | No | No |
| 2012 R2 license server | Yes | Yes | No | No |
| 2016 license server | Yes | Yes | Yes | No |
| 2019 license server | Yes | Yes | Yes | Yes |
Product Version and License Type ekranın da License Type bölümünde RDS Per Device CALs, RDS Per User CALs ve VDI Suite Per Device subscription license olarak seçmeniz gerekmektedir.
Remote Desktop Licensing servisi üzerinde iki tür CAL lisansı bulunmaktadır.
- RDS Per Device CALs
- RDS Per User CALs
| Per Device | Per User |
|---|---|
| RDS CAL lisansı her cihaza fiziksel olarak atanır | RDS CAL lisansı Active Directory üzerindeki bir User ( Kullanıcı ) atanır. |
| RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. | RDS CAL lisansı lisans sunucusu tarafından izlenir. |
| RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak izlenir. | RDS CAL lisansı Active Directory üyeliğinden bağımsız olarak yani Worgroup olarak izlenemez |
| RDS CAL lisanslarının %20’sini iptal edebilirsiniz. | RDS CAL lisansı iptal edemezsiniz. |
| Geçici RDS CAL lisansı 52–89 gün boyunca geçerlidir. | Geçici RDS CAL lisansı mevcut değildir. |
| RDS CAL lisansı genelleştirilemez. | RDS CAL lisansı genelleştirilebilir. ( Remote Desktop Lisans sözleşmesi ihlal edilmiş olur ) |
VDI Suite Per Device subscription license :
- Gerekli Lisanslar : Windows Client + SA ya da Windows VDA (VDA Lisansı – VDA lisansı, cihaz tabanlı yıllık abonelik modelidir. Windows Client + SA içerir.) + Windows Server CAL + RDS CAL
- İsteğe bağlı olarak; VDI Suite Standard ya da Premium (Müşterinin System Center, MDOP gibi ihtiyaçları için isteğe bağlı lisanstır. Alınması şart değildir). VDI Suite Premium, RDS CAL içerir. Windows CAL’ı yoksa, her iki suite için de ayrıca satın almalıdır.
VDI (Virtual Desktop Infrastructure) Suite; Hyper-V Server, System Center Virtual Machine Manager, MDOP ve Remote Desktop Services içeren bir lisans suitidir. Bir veri merkezindeki merkezileştirilmiş Virtual Machine ( Sanal Makine ) ortamında çalışan kişiselleştirilmiş bir masaüstüne erişim hakkı sağlar. Cihaz tabanlı lisanslama olduğu için, cihazlar tarafından erişilen Virtual Machine ( Sanal Makine ) sayısı önemli değildir. Hyper-V Server barındırdığından CAL alınmasına gerek yoktur.
VDI Suite Standard : Microsoft Hyper-V, Microsoft System Center Virtual Machine Manager (SCVMM), System Center Operations Manager (SCOM) ve System Center Configuration Manager (SCCM), Microsoft Desktop Optimization Pack (MDOP), Windows Server Remote Desktop Services (RDS)
VDI Suite Premium : Standard Suite içindeki tüm teknolojileri kapsar ve ek olarak sağladığı teknolojiler aşağıdaki gibidir;
- Session ( Oturum ) ve Virtual Machine ( Sanal Makine ) tabanlı Desktop ( Masaüstü ) aynı araçlar setine ulaştıran, böylelikle ek dağıtım esnekliği sağlayan Tamamen Remote Desktop Services ( Full Remote Desktop Services ) işlevselliği
- Microsoft Application Virtualization for RDS : Oturum tabanlı uygulama teslimi etrafındaki siloların ortadan kaldırılmasına yardım eder.
Product Version and License Type ekranın da Quantity bölümünde sahip olduğunuz Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisans sayısını yazıyoruz.
NOT : Quantity bölümünde sahip olduğunuz Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansdan fazla bir rakam girebilirsiniz fakat bu işlem lisans sözleşmesini ihlal etmek olduğu için Microsoft Lisans sözleşmesine aykırı bir işlem yapılandırma olacaktır.
Product Version and License Type ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansımız için gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra Next diyerek devam ediyoruz.
Product Version and License Type ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansımızın sunucumuz üzerinde yapılandırıldığını görüyoruz.
Completing the Install Licenses Wizard ekranın da Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansımızın sunucumuz üzerine başarılı bir şekilde yapılandırıldığını görüyoruz.
Completing the Install Licenses Wizard ekranın da Finish diyerek Activate Server Wizard ekranını kapatıyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunu tekrar açtığımızda Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarımız hakkında genel bilgilere ulaşabilmekteyiz. All servers altına geldiğimizde W19RDHS isimli Remote Desktop Licensing sunucumuz üzerinde 50 Adet Windows Server 20129 – Installed RDS Per User CALs lisans bilginisi görüyoruz. RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunu üzerinde W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde sarı ünlem işareti olduğunu görüyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunu üzerinde sağ tuş Review Configuration diyerek sunucumuz üzerindeki yapılandırmayı kontrol ediyoruz.
W19RDHS Configuration ekranın da Add to Group diyerek Active Directory üzerinde gerekli yapılandırmayı tamamlıyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) ekranın da Continue diyerek devam ediyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) ekranın da OK diyerek devam ediyoruz.
W19RDHS Configuration ekranın da gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra OK diyoruz.
RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunu tekrar açtığımızda Remote Desktop Service Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisanslarımız hakkında genel bilgilere ulaşabilmekteyiz. All servers altına geldiğimizde W19RDHS isimli Remote Desktop Licensing sunucumuz üzerinde 50 Adet Windows Server 20129 – Installed RDS Per User CALs lisans bilginisi görüyoruz. yoruz. RD Licensing Manager ( Remote Desktop Licensing Manager ) konsolunu üzerinde W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde yeşil yani yapılandırmanın tamamlandığını görüyoruz.
Sunucumuz üzerinde Remote Desktop Servisi Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansları kontrol etmek için Administrator Tools => Remote Desktop Servicess => Remote Desktop Diagnoser konsolunu açıyoruz. Remote Desktop Diagnoser konsolu açıldığında sunucumuz üzerinde Remote Desktop Servisi Client Access Licenses (RDS CALs ) gelmediğini görüyoruz.
W19RDHS isimli RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) sunucumuz üzerinde gerekli lisans işlemlerini tamamladıktan sonra Remote Desktop Session Host sunucumuz üzerinde RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) yapılandırmasını tamamlıyoruz. Bundan sonraki yapılandırmada Remote Desktop Session Host sunucumuz üzerinde Remote Desktop Licensing servisleri üzerinde yapılandırmış olduğumuz RDS Per User CAL yapılandırmaktır.
W19RDHS isimli sunucumuz üzerinde Server Manager konsolunu açıyoruz.
Remote Desktop Services rolü altında bulunan DEPLOYMENT OVERVIEW bölümünde bulunan TASKS sağ tuş Edit Deployment Properties tıklıyoruz.
Configure the deployment ekranın da RD Licensing ( Remote Desktop Licensing ) bölümüne tıklıyoruz.
Configure the deployment ekranın da RD Licensing ( Remote Deskop Licensing ) bölümünde Select the Remote Desktop licensing mode bölümünde User ( Kullanıcı ) başına ( RDS Per User CALs ) ve Device ( Cihaz ) başına ( RDS Per Device CALs ) seçiyoruz.
Configure the deployment ekranın da Select the or for the Remote Desktop license servers bölümünde W19RDHS isimli RD Licensing ( Remote Deskop Licensing ) sunucumuzu görüyoruz. Eğer ortamınızda birden RD Licensing ( Remote Deskop Licensing ) sunucusuna sahipseniz Specify a license server, and the click add bölümünde ismini yazarak Add diyerek yapılandırabilirsiniz.
Configure the deployment ekranın da Apply diyerek yapılandırmayı tamamlıyoruz.
Configure the deployment ekranın da gerekli yapılandırmayı tamamladıktan sonra OK diyerek kapatıyoruz.
Sunucumuz üzerinde Remote Desktop Servisi Client Access Licenses ( RDS CALs ) lisansları kontrol etmek için Administrator Tools => Remote Desktop Servicess => Remote Desktop Diagnoser konsolunu açıyoruz. Remote Desktop Diagnoser konsolu açıldığında sunucumuz üzerinde Remote Desktop Servisi Client Access Licenses (RDS CALs ) geldiğini görüyoruz.
Başka bir yazımızda görüşmek dileğiyle…